تحلیل عاملی تائیدی (Confirmatory factor analysis) (CFA)

تحلیل عاملی تاییدی یک روش آزمون فرضیه می باشد و زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که محقق ارتباطات شاخص ها (عوامل) با سوالات (گویه ها) را فرضیه سازی کرده و می خواهد داده ها را برای ساختار از قبل تعیین شده بسنجد. بدین صورت که مجموعه گویه های هر عامل یا شاخص (factor)، منحصرا بعد مربوط به خود را اندازه گیری می کنند. در این رویکرد ساختار عوامل و متغیرها از قبل مشخص و تعیین شده است و با استفاده از تحلیل عاملی تائیدی، این ساختار تایید یا رد می شود.

این روش در واقع یک مدل آزمون تئوری است که در آن پژوهشگر تحلیل خود را با یک فرضیه قبلی آغاز می‌کند. تحلیل عاملی تاییدی بعد از مشخص کردن عامل های پیش تجربی، از طریق تعیین برازندگی مدل عاملی از پیش تعیین شده، تطابق بهینه ساختارهای عاملی مشاهده شده و نظری را برای مجموعه داده‌ها آزمون می‌کند. از اینرو، CFA، مورد ویژه‌ای از مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) می باشد. این تحلیل با استفاده از نرم‌افزار لیزرل یا ایموس قابل انجام است. از آنجایی که در روش حداقل مربعات جزئی از مدل اندازه‌گیری به عنوان بخشی از مدل اصلی استفاده می‌شود، در واقع نرم افزار PLS امکان محاسبه تحلیل عاملی تائیدی را ندارد. با این حال بسیاری از محققان از نرم افزار PLS نیز برای انجام CFA استفاده می کنند. جهت دانلود این نرم افزارها می توانید به مقاله های نرم‌ افزار Smart PLS 3 به همراه لایسنس و فعالسازی، نرم افزار آموس Amos به همراه آموزش نصب و فعالسازی و نرم افزار لیزرل Lisrel به همراه آموزش نصب و فعالسازی رجوع کنید.

شکل تحلیل عاملی تائیدی

پیش فرض های انجام تحلیل عاملی تاییدی

در تحلیل عاملی تاییدی، پیش‌فرض اساسی محقق این است که هر عامل با زیرمجموعه خاصی از شاخص‌ها ارتباط دارد. حداقل شرط لازم برای تحلیل عاملی تأییدی این است که محقق قبل از هر چیزی، تعداد عامل‌های مدل را فرض کند، اما درعین‌حال معمولاً این محقق انتظارات خود را مبنی بر اینکه کدام متغیرها بر روی کدام عامل‌ها بار خواهند شد، دخیل می‌کند. مهمترین پیش فرض های انجام تحلیل عاملی تاییدی موارد زیر می باشد:

• توزیع نرمال داده ها
• متغیرها باید دارای داده های از هم مستقل باشند
• کفایت حجم نمونه
• حساس بودن نسبت به داده‌های پرت
• حذف داده‌های گمشده
• هر سوال فقط زیر یک عامل قرار بگیرد

مراحل تحلیل عاملی تأییدی

در تحلیل عاملی تأییدی، بارهای عاملی به صورت ضرایب رگرسیونی از عامل به متغیرهای آشکار در نظر گرفته می‌شوند. تحلیل عاملی تأییدی با تعریف مدل اندازه‌گیری صورت می‌پذیرد. این روش نشان می‌دهد چه میزان گویه‌های سنجش یک سازه به درستی انتخاب شده‌اند. جهت انجام این تحلیل معمولاً از نرم افزارهای آماری مانند AMOS، LISREL، EQS و SAS استفاده می شود.

AMOS مسیرهای بصری را به صورت دستی بر روی پنجره گرافیکی ترسیم کرده و آنالیز را انجام می دهد.

LISREL تحلیل عاملی تاییدی را به صورت گرافیکی و از منوی مربوط اجرا می کند.

SAS تحلیل عاملی تاییدی را با استفاده از زبان های برنامه نویسی تحلیل می کند.

SMARTPLS به صورت مستقیم تحلیل عامل تاییدی را انجام نمی دهد، اما در مدل حداقل مربعات جزیی، مدل بیرونی بیانگر تحلیل عامل تاییدی است.

به عنوان مثال جهت انجام تحلیل عاملی تأییدی در نرم افزار لیزرل مراحل زیر انجام می شود:

مرحله اول: تعیین یک مدل مناسب بر اساس شاخص های استخراج شده از ادبیات تحقیق یا مدل بدست آمده از تحلیل عاملی اکتشافی

مرحله دوم: آماده سازی داده‌ها و تعریف متغیرها در نرم افزار spss یا لیزرل

مرحله سوم: خارج کردن داده های پرت و داده‌های گم‌شده از فرایند تحلیل

مرحله چهارم: اجرای تحلیل عاملی تاییدی در نرم افزار لیزرل

مرحله پنجم: اجرای تغییرات در راستای بهبود مدل در نرم افزار لیزرل

مرحله ششم: ارائه مدل و تفسیر روابط درون ساختاری

همچنین شما عزیزان می توانید از فروشگاه وب سایت، با مراجعه به بخش های نمونه پروپوزال، نمونه فصل سوم پایان نامه، نمونه فصل چهارم پایان نامه، نمونه فصل پنجم پایان نامه، با نحوه ی پیاده سازی تحلیل عاملی تائیدی در طرح های آکادمیک به صورت جامع آشنا شوید.